Beste Lean & Scrum opleider van Nederland

Ed Cramer - Lean2Succes

Geschreven door

Ed Cramer

Trainer & Consultant, Lean Black Belt

Geschreven door

Pieter van Sligtenhorst

Trainer en consultant, Lean Black Belt

Kanban

Wat is Kanban? En belangrijker: wat heb je er aan?

Heb jij dat ook weleens? Dat je iets wilt pakken dat je nodig hebt en dat het op is? Dat je daardoor een bepaalde activiteit niet (goed) kunt uitvoeren op dat moment? Ik wel: een batterij voor mijn muis, een inktcartridge of papier voor mijn printer, post-its of stiften voor een training. Het gebeurde me vaker dan me lief was! Elke keer dat het gebeurde had ik er namelijk last van: ik moest op dat moment mijn werk laten vallen om het benodigde artikel te gaan kopen. Niet Lean dus! En dat gebeurt mij niet alleen: het gebeurt bij veel mensen en ook bij veel organisaties. En soms is het van levensbelang: wanneer een verpleger of dokter in een ziekenhuis iets met spoed nodig heeft en het niet (tijdig) kan vinden, dan kan dat hele vervelende gevolgen hebben… Hoe komt het dat we vaak misgrijpen? Dat heeft met de voorraad te maken. Voorraad zien we binnen Lean als verspilling en dat komt omdat voorraad geld kost: je moet het kopen, je moet het opslaan, het neemt ruimte in, het kan verouderen of stukgaan en het moet wellicht verzekerd worden. Allemaal redenen om de voorraad zo laag mogelijk te houden. Met als gevolg dat een artikel soms helemaal niet op voorraad is en je dus misgrijpt. Een andere reden is dat mensen vaak wel zien dat iets op dreigt te raken, denk aan het printerpapier, maar dat ze tegelijkertijd denken dat er vast wel iemand nieuw papier besteld zal hebben. In de praktijk is dat lang niet altijd het geval en is het papier vaak op, voordat er nieuw papier beschikbaar is.

Wat is kanban?

Kanban is een eenvoudig hulpmiddel dat jou kan helpen om nooit meer mis te grijpen zonder dat je enorme voorraden hoeft aan te houden. Kanban is een term die je veel hoort binnen Lean en Scrum. Kanban komt van het Japanse kan (visueel) en ban (kaart of bord) en is uitgevonden bij Toyota door Taiichi Ohno. Kanban is een systeem om te signaleren wanneer iets nodig is. Een goed Kanban systeem zorgt ervoor dat je nooit misgrijpt en tegelijkertijd slechts een minimale hoeveelheid voorraad nodig hebt. Er zijn verschillende vormen van Kanban:

Kanban kaarten

Op een Kanban kaart staat vaak het gewenste product en aantal, de locatie waar het vandaan moet komen en waar het heen moet. Ook kan er een afbeelding van het product op staan. McDonalds maakt hier bijvoorbeeld gebruik van: de verschillende soorten hamburgers liggen, elk in hun eigen rij, in verschillende hoeveelheden gereed voor de klanten. In elke rij zit ergens tussen de hamburgers een metalen Kanban kaart. Als er nog x hamburgers zijn komt de baliemedewerker deze Kanban kaart tegen en geeft deze aan de keuken. Op de Kanban kaart staan het soort hamburger en een aantal. De Kanban kaart fungeert als werkorder voor de keuken, zodat daar die hamburger(s) weer gebakken gaan worden, in het aantal dat op de Kanban kaart genoemd wordt. Op de Kanban kaart staat ook de positie genoemd waar de Kanban kaart teruggeplaatst moet worden wanneer de hamburgers gebakken zijn. De hoeveelheid hamburgers die gebakken moet worden én de positie waar de Kanban kaart teruggeplaatst moet worden, verschillen per soort hamburger i.v.m. de baktijd en de omloopsnelheid. Zowel voor de baliemedewerkers als voor het keukenpersoneel is het erg prettig dat ze niet hoeven na te denken over wanneer welke hamburgers gebakken moeten worden.

Kanban bakken

Een ander voorbeeld van Kanban zijn Kanban bakken. Dit noemen we het “two bin system” of “twee bakken systeem”. Dit wordt gebruikt bij bevoorrading van werkstations met onderdelen. In beide bakken liggen (dezelfde) onderdelen die nodig zijn voor de productie. Er wordt altijd uit 1 bak tegelijk gewerkt. Zodra deze bak leeg is, wordt deze apart gezet als signaal voor herbevoorrading. De tweede bak wordt nu gebruikt voor de productie. Ondertussen wordt de eerste bak gevuld en teruggeplaatst. Zodra de tweede bak leeg is, wordt deze apart gezet, enzovoort. Op de bakken zit een Kanban kaart met de info over het product (onderdeel) en de locatie waar het vandaan moet komen en naar toe moet. Het aantal onderdelen per bak wordt bepaald door de snelheid van het produceren en van het bijvullen. Het ontvangen van een Kanban kaart of bak triggert altijd het vervoeren, produceren of bevoorraden van een product of een onderdeel.

Voordelen van het gebruik van Kanban kaarten, bakken en borden

  • De eenvoud
  • Je grijpt nooit meer mis
  • Minimale hoeveelheid voorraad
  • De koppeling tussen verschillende processtappen (bijvoorbeeld tussen verkoop en keuken, of tussen productie en magazijn)

Voorbeelden

De groenvoorziening werkt met machines die op benzine werken. Het gebeurde regelmatig dat de benzine op was, omdat iedereen dacht dat iemand wel benzine zou bestellen. Door Kanban kaarten te gebruiken, werd dit verholpen.
Bij een sociale werkplaats hadden medewerkers elastiekjes nodig om hun werk te doen. Wanneer de elastiekjes op waren werd er om nieuwe elastiekjes gevraagd. In de tijd die nodig was om de elastiekjes te halen, konden de medewerkers niet doorwerken. Door Kanban bakken te gebruiken, werd dit verholpen.
Wij hebben printerpapier in de kast liggen. Op het onderste pak ligt een Kanban kaart om ons eraan te herinneren dat we nieuw printerpapier moeten bestellen.
Heb jij een voorbeeld van een situatie die je hebt opgelost met Kanban, of die je zou kunnen oplossen met Kanban? Laat het weten in een reactie op deze blog. Alvast bedankt! Mocht je meer willen weten over Lean, kom dan eens, geheel vrijblijvend, naar een GRATIS Lean Kennismaking. Kijk hier voor meer informatie of om je direct aan te melden.

Ed Cramer

Volg ons op LinkedIn en lees al onze updates en blogs over Lean.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Call me back

Request a quote

Download brochure

Vraag hier een offerte aan voor een Incompany Training

Al onze trainingen kunnen ook incompany worden gegeven. Voor meer informatie over de mogelijkheden en om, geheel vrijblijvend, een offerte te ontvangen kun je hieronder je gegevens invullen.